Το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί μεν την δεύτερη  κατά  σειρά αιτία θανάτου λόγω καρδιαγγειακών προβλημάτων  και  ευθύνεται και για τα 2/3 των θανάτων λόγω νευρολογικών διαταραχών. Οι ασθενείς που έχουν υποστεί εγκεφαλικό παρουσιάζουν συχνά επιδείνωση  των νοητικών  τους  λειτουργιών, είτε αμέσως μετά το επεισόδιο είτε στο εγγύς μέλλον. Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες υποστηρίζουν ότι τα συμπτώματα προοδευτικής εξασθένησης των νοητικών λειτουργιών μπορεί να είναι εμφανή ήδη έως  4 -10 τελευταία χρόνια πριν το εγκεφαλικό, γνώση που θα ήταν σωτήρια για την πρόληψη πιθανού επεισοδίου, ιδιαίτερα σε ομάδες υψηλού κινδύνου.

Σε πρόσφατη έρευνα 14.164 άτομα  ηλικίας άνω των  45 ετών   παρακολουθήθηκαν  για  26 έτη   και αξιολογούνταν με ειδικά τέστ κάθε 4 χρόνια  οι  νοητικές τους λειτουργίες αλλά και η ικανότητά τους προς διεκπεραίωση βασικών καθημερινών δραστηριοτήτων. Διαπιστώθηκε ότι το ποσοστό επιτυχίας στις αξιολογήσεις όσων υπέστησαν εγκεφαλικό ήταν χαμηλότερο συγκριτικά με αυτούς που δεν υπέστησαν εγκεφαλικό. Ειδικότερα,  τα τεστ νοητικής ικανότητας, άρχισαν να δείχνουν κάποια απόκλιση έως και 8-10 χρόνια πριν το εγκεφαλικό,  με την μεγαλύτερη απόκλιση να παρατηρείται κατά μέσο όρο στα 4 χρόνια πριν το επεισόδιο.  Κατά ανάλογο τρόπο, τα τεστ αξιολόγησης βασικών καθημερινών δραστηριοτήτων όπως ντύσιμο, πλύσιμο, εμφάνισαν πιο ορατή επιδείνωση στα 2 χρόνια πριν το εγκεφαλικό. Από μελέτες προκύπτει, επίσης, ότι η δεδομένη εξασθένηση στις νοητικές και σωματικές ικανότητες παρατηρείται, πιο συχνά, σε άτομα χαμηλού μορφωτικού επιπέδου καθώς και σε γυναίκες με συγκεκριμένο γονότυπο απολιποπρωτεϊνης  Ε.

Φαίνεται λοιπόν ότι τα τεστ αξιολόγησης νοητικών και σωματικών ικανοτήτων μπορεί να  αποτελέσουν  ένα πολύ σημαντικό εργαλείο ανίχνευσης ατόμων με επιρρέπεια να υποστούν εγκεφαλικό επεισόδιο.  Ωστόσω, πρέπει πάντα να έχουμε υπόψιν μας ότι η αρρύθμιστη υπέρταση, η υψηλή LDL χοληστερόλη, ο διαβήτης και η κολπική μαρμαρυγή  πρέπει να  αντιμετωπίζονται έγκαιρα και αποτελεσματικά  ώστε να προλαμβάνεται και το εγκεφαλικό επεισόδιο και η έκπτωση των νοητικών λειτουργιών με την αποφυγή της άνοιας.

Η αποφυγή του καπνίσματος,  μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες, φλαβονοειδή και πολυφαινόλη βοηθά στην μείωση του κινδύνου για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Ο συνδυασμός υγιεινού τρόπου ζωής  με βάση την μεσογειακού τύπου  διατροφή και κατάλληλης ιατρικής φροντίδας με την πρώιμη ανίχνευση  και πρώιμη αξιολόγηση των σημείων έκπτωσης της νοητικής λειτουργίας μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη έως και 80% των εγκεφαλικών επεισοδίων σώζοντας ζωές και αποφεύγοντας αναπηρίες.